ترکه بافی و حصیربافی خراسان جنوبی چشم نواز و کاربردی است

هنر – صنعت ترکه بافی یکی از کهن ترین صنایع دستی بشراست. ماده اولیه مورد نیاز درترکه بافی، ساقه های نورس گیاهان به ویژه درخت بید است. در استان خراسان جنوبی درختان سرخ بید و درختچه های سافتِرگ (بادام کوهی، بادام تلخ) از جمله مهمترین منابع تامین مواد اولیه ترکه بافی است که بصورت فراوان در محل تولید یافت می شوند.
ترکه بافی در استان خراسان جنوبی، فصلی بوده و بیشتر در فصل های پائیز و زمستان انجام می شود. در این فصل ها ساقه های نازک را قبل از جوانه زدن از درخت جدا می کنند. شاخه ها در زمستان مرغوب ترند، اما در طول سال نیز قابل استفاده هستند. جمع آوری مواد اولیه مرغوب در زمستان و فراغت روستائیان باعث شده ترکه بافی در این فصول از رونق بیشتری برخوردار شود.
در صورت استفاده از ترکه های قدیمی و غیر منعطف، آنها را چندین روز در آب می‌خیسانند تا انعطاف پذیر و قابل استفاده شود.
هنر ترکه بافی به لحاظ شکل و کاربرد محصولات که بیشتر در اشکال سبد و جهت حمل و یا نگهداری مواد غذایی و … ساخته می شود به نام سبدبافی نیز معروف است.
ابزار کار این رشته بسیار ساده و محدود به یک چاقو می باشد. این حرفه بیشتر اختصاص به شهرستان بیرجند، بالاخص روستاهای کوهپایه رشته کوه باقران دارد که به عنوان منبع اصلی مواد اولیه این صنعت می باشد. اما در سایر شهرستانهای استان نیز تولیدآن رواج دارد .تکنیک و فن ترکه بافی (سافت بافی) به شماره 813 در فهرست عادی میراث ناملموس ملی ثبت شده است.
حصیربافی با استفاده از لیف در خت خرما و تهیه انواع سبد، ظروف نگهداری غذا و زیرانداز در شهرستانهای طبس و نهبندان بخصوص روستای هدف گردشگری دِهسَلم و پخل بافی با استفاده از ساقه های گندم و تهیه انواع سبد و ظروف و… نیز در شهرستانهای قائن و طبس رایج است.
ابزار و وسایل مورد استفاده در حصیر بافی شامل تعدادی ابزار ساده و ابتدایی از جمله داس،کارد، سوهان، درفش و سوزن است.
از این ابزار بیشتر برای قطع برگ های درخت خرما و پیراستن آن برای آماده سازی مواد اولیه استفاده می شود و گاهی نیز هنگام تولید به عنوان ابزار کمکی، ساخت وسایل را تسهیل می کند. اما آنچه محصولات حصیری راشکل می دهد، مهارت و ذوق هنرمندان است.